CHƯƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU QUÂN SỬ - QUÂN LỰC VNCH : VINH QUANG QUÂN ĐỘI UKRAINE CAN ĐẢM KHÁNG CỰ QUÂN CS NGA XÂM LƯỢC - TUYẾN THÉP BAKHMUT - SOLEDAR - CHASIV YAR (ĐÔNG BỘ UKRAINE KHÓI LỬA) TƯỞNG NHỚ MẶT TRẬN KONTUM BẮC CAO NGUYÊN TRUNG PHẦN (VIỆT NAM) MÙA HÈ ĐỎ LỬA NĂM 1972 .
14 Tháng Năm 20232:12 CH(Xem: 782)
MẶT TRẬN BAKHMUT - SOLEDAR - CHASIV YAR IN EASTERN UKRAINE 12-5-2023 AND MẶT TRẬN BẮC CAO NGUYÊN TRUNG PHẦN (SOUTH VIETNAM) 14-5 NĂM 1972 .
Trận Bakhmut là một loạt các trận giao tranh đang diễn ra trong và gần thành phố Bakhmut giữa Lực lượng vũ trang Ukraine và Lực lượng quân chính quy Nga trong trận chiến lớn hơn giành Donbas. Trong khi cuộc pháo kích vào Bakhmut bắt đầu vào tháng 5 năm 2022, cuộc tấn công chính vào thành phố bắt đầu vào ngày 1 tháng 8 năm 2022 sau khi các lực lượng Nga tiến từ hướng Popasna, sau khi Ukraine rút quân khỏi mặt trận đó. Lực lượng chủ công của phía Nga bao gồm lính đánh thuê từ tổ chức bán quân sự Nga là nhóm Wagner, được yểm trợ từ quân chính quy Nga và các phần tử ly khai DPR và LPR. Tại nơi đây, lực lượng Ukraine đã tập trung nhưng đơn vị tinh nhuệ đông đảo và quyết tâm giữ vững trận địa, đưa trận chiến rơi vào thế giằng co khốc liệt. Cường độ của các trận chiến trong khu vực Bakhmut được so sánh với cường độ của Thế chiến I và Thế chiến II.
Vào cuối năm 2022, sau các cuộc phản công ở Kharkiv và Kherson của Ukraine, mặt trận Bakhmut–Soledar trở thành tâm điểm quan trọng của cuộc chiến, là một trong số ít tiền tuyến ở Ukraine mà Nga vẫn tiếp tục tấn công. Các cuộc tấn công vào thành phố gia tăng vào tháng 11 năm 2022 khi các lực lượng tấn công của Nga được tăng cường từ các đơn vị được triển khai tái phối trí từ mặt trận Kherson, cùng với các tân binh mới được huy động. Vào thời điểm này, phần lớn chiến tuyến đã rơi vào thế chiến tranh chiến hào, với cả hai bên đều chịu thương vong nặng nề mà không có bất kỳ bước tiến đáng kể nào. Đến tháng 3 năm 2023, các lực lượng Nga đã chiếm được nửa phía đông của thành phố, cho đến sông Bakhmutka . Sau đó, Tập đoàn Wagner tuyên bố đã chiếm được 95% miền đông Bakhmut . Bộ quốc phòng Nga lưu ý rằng 75% diện tích Bakhmut đã bị lực lượng Nga chiếm giữ, kiểm soát thành phố một cách hiệu quả.
":Quân Nga tiếp tục tiến về phía trước. Binh lính của chúng tôi ở Bakhmut đang gặp rất nhiều khó khăn. Quân địch không chỉ tiến về phía trước mà còn bắn pháo dọn đường, loại pháo cỡ nòng lớn. Họ phá hủy tất cả các tòa nhà. Tiếp tục chiến đấu ở đó chẳng còn ích lợi gì, những người lính của chúng tôi đang rút dần khỏi thành phố. Chúng tôi hiểu rằng không thể giữ được các tuyến phòng thủ ở Bakhmut, chỉ còn vài tòa nhà vẫn còn đứng vững. Maxcơva đưa quân của họ vào chỗ chết với việc buộc họ thực hiện những cuộc tấn công này. Họ chịu rất nhiều tổn thất. Chúng tôi cũng vậy, nhưng ít hơn rất nhiều, tôi nghĩ tỷ lệ khoảng 1/10 hoặc 1/9.”
Theo thứ trưởng bộ Quốc Phòng Ukraina Ganna Maliar, Nga hy vọng sẽ chiếm được Bakhmut vào thứ Ba 09/05, ngày Matxcơva dự kiến mừng chiến thắng Đức Quốc Xã một cách rầm rộ ».
12-5-2023
Matxcơva (Nga) thừa nhận quân đội Nga phải rời khỏi nhiều vị trí tại thành phố Bakhmut là thông tin được nhiều hãng tin lớn của phương Tây đồng loạt loan tải chiều hôm qua, 12/05/2023. Lãnh đạo công ty lính đánh thuê Nga Wagner – lực lượng chủ chốt của Nga trong chiến dịch tấn công Bakhmut từ nhiều tháng nay - nói đến một cuộc ‘‘tháo chạy’’ của quân chính quy Nga khỏi thành phố này.
Theo hãng tin Pháp AFP, lãnh đạo Wagner, Yevgeny Prigozhin, trong một phát biểu được đưa lên các mạng xã hội hôm qua, khẳng định ‘‘các phòng tuyến đang tan vỡ. Mặt trận đang sụp đổ’’. Bình luận của lãnh đạo Wagner được ra ngay sau khi bộ Quốc Phòng Nga tuyên bố đã tái bố trí lực lượng để chiếm lĩnh các vị trí phòng thủ vững chắc hơn ở phía bắc Bakhmut.
Ông Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng Nga, cho biết Ukraine mở một cuộc tấn công ở phía Bắc Bakhmut với hơn 1,000 binh sĩ và 40 xe tăng. Nếu được xác nhận thì đây sẽ là cuộc tấn công có quy mô lớn nhất của Ukraine kể từ Tháng Mười Một.
Phát ngôn viên Konashenkov cho biết quân Nga đã đẩy lùi 26 cuộc tấn công nhưng quân đội đã rút lui để tập hợp lại ở những vị trí thuận lợi hơn gần hồ Berkhivka nằm phía Tây Bắc Bakhmut.
Ông chủ Wagner đã thẳng thừng bác bỏ cách diễn giải nói trên, khi khẳng định: ‘‘không thể gọi là tập hợp lại lực lượng, mà phải gọi là chạy trốn’’. Hãng tin Đức DW cho biết cụ thể, phát ngôn viên của bộ Quốc Phòng Nga, Igor Konashenkov, trong một thông báo ngắn hôm qua, đã công nhận sự rút lui của các đơn vị quân đội Nga khỏi nhiều vị trí phía bắc Bakhmut.
Cho đến đầu ngày hôm qua, bộ Quốc Phòng Nga vẫn hoàn toàn phủ nhận các bước tiến của quân đội Ukraina tại Bakhmut. Matxcơva hôm qua cũng khẳng định đã đẩy lùi 25 đợt tấn công của Quân đội Ukraina, với khoảng 1.000 binh sĩ và 40 xe tăng, dọc theo phòng tuyến dài hơn 90 km tại mặt trận Soledar, gần Bakhmut (thị xã Soledar cách Bakhmut khoảng 15 km).
Về phía Ukraina, Reuters hôm nay chú ý đến phát biểu trên Telegram của phát ngôn viên mặt trận phía đông của Quân đội Ukraina, Serhiy Cherevatyi, theo đó, chỉ trong ba ngày phản công vừa qua tại khu vực Bakhmut, các lực lượng Ukraina đã giành lại được 17,3 km². Lãnh đạo công ty Nga Wagner nói đến việc Nga mất 5 km² chỉ riêng trong ngày hôm qua, thứ Sáu 12/05.
Thành phố Bakhmut, diện tích hơn 40 km², với khoảng 70.000 dân cư trước chiến tranh, là mục tiêu chiếm lĩnh của Nga từ mùa hè năm ngoái. Theo thông tin của chính quyền Mỹ hồi đầu tháng 5/2023, đã có 20.000 lính Nga thiệt mạng riêng trong ‘‘chiến dịch mùa đông’’ của Nga ở vùng Donbass, miền đông Ukraina, trong đó chiến trường dữ dội nhất là Bakhmut.
15-5-2023
Cuộc phản công của quân đội Ukraina tại khu vực thành phố Bakhmut đã gặt hái ‘‘thắng lợi đầu tiên’’, theo nhận định của tư lệnh Lục Quân Ukraina hôm nay, 15/05/2023. Đây là lần đầu tiên một chỉ huy cao cấp của quân đội Ukraina tuyên bố giành ‘‘thắng lợi’’ tại Bakhmut. Trước đó, một số giới chức quân sự cấp thấp hơn của Ukraina chỉ nói đến một số ‘‘bước tiến’’.
Hãng tin Pháp AFP dẫn thông tin từ trang mạng của bộ Quốc Phòng Ukraina, với phát biểu của tướng Oleksandr Syrsky, tư lệnh Lục Quân: ‘‘Các lực lượng chúng ta tại khu vực Bakhmut đã có được thành công đầu tiên trong chiến dịch bảo vệ thành phố’’, là mục tiêu chiếm lĩnh của quân Nga từ mùa hè 2022. Tuy nhiên tướng Oleksandr Syrsky cũng nhấn mạnh đây mới chỉ là ‘‘thắng lợi ban đầu’’. Tư lệnh Lục Quân Oleksandr Syrsky là người phụ trách chiến dịch phản công thành công tại vùng Kharkiv, đông bắc Ukraina, mùa thu năm ngoái, và cũng là người tổ chức chiến dịch bảo vệ thủ đô Kiev hồi đầu cuộc xâm lăng.
Về chiến sự tại Bakhmut, báo chí Pháp dẫn một phát biểu của thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, Ganna Maliar, trên Telegram hôm qua, theo đó, ‘‘các lực lượng Ukraina đã chiếm lại được hơn 10 vị trí tại phía bắc và phía nam ngoại ô Bakhmut’’. Theo thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, chiến sự cũng diễn ra ngay trong nội ô Bakhmut. Trong một tuyên bố trước đó hôm 13/05, thứ trưởng Quốc Phòng Ganna Maliar cũng thừa nhận tình hình bên trong thành phố là ‘‘khó khăn hơn nhiều’’ so với các vùng ngoại vi...
Bakhmut, những chỉ dấu đầu tiên của cuộc phản công.
Những dấu hiệu mới nhất đến từ Bakhmut. Sau nhiều tháng lui dần cho đến khi chỉ còn kiểm soát được vài cây số vuông ở phía tây thành phố chỉ còn là gạch vụn, chỉ trong ba ngày Ukraina đã tái chiếm 17,3 kilomet vuông, giành lại được 10 vị trí (about 20 square kilometers from the enemy in the north and south of the suburbs of Bakhmut). Hai đại tá Nga là Viatcheslav Makarov và Evgueni Brovko đã thiệt mạng ở Klishchiivka, cách Bakhmut vài kilomet về phía nam.
MẶT TRẬN BẮC CAO NGUYÊN TRUNG PHẦN NĂM 1972 : DAKTO-TÂN CẢNH - KONTUM - CHU PAO .
Quân khu 2 chiếm 2 phần 3 diện tích toàn quốc, dân cư thưa thớt khoảng 3 triệu người trong đó 20% là đồng bào Thượng, QK-2 đất đai rộng nhất nhưng dân cư lại thưa thớt nhất, Cao nguyên ít thu hút được đồng bào lên định cư, năm 1972 các đơn vị Mỹ lần lượt rút khỏi cao nguyên. Lực lượng Quân đoàn 2 gồm sư đoàn 22 BB (có 4 trung đoàn 40, 41, 42, 47) Tư Lệnh Đại Tá Lê Đức Đạt, Sư đoàn 23 (có 3 Trung đoàn 44, 45, 53), Tư Lệnh Đại Tá Lý Tòng Bá và 11 Tiểu đoàn BĐQ biên phòng đóng dọc theo biên giới QK-2, Tư lệnh QK-2 Trung Tướng Ngô Dzu. Mùa thu năm 1971 có tin CS sẽ tấn công Cao nguyên vào mùa khô, tình báo VNCH cho biết lực lượng CS gồm Sư đoàn 320, Sư đoàn 2 và F10 được yểm trợ bởi Lữ đoàn 203 xe tăng và nhiều trung đoàn pháo, đây là lần đầu tiên CS xử dụng xe tăng và đại bác tại cao nguyên. Cuối tháng 1-1972 QLVNCH phát hiện CS gia tăng hoạt động trong Quân khu, địch đã đem đại bác tầm xa vào vùng Tam biên, pháo đài bay B-52 và phi cơ chiến thuật đã oanh kích tối đa vào các mục tiêu vừa phát hiện.
Quân đoàn 2 bắt đầu tăng cường phòng thủ Kontum và Pleiku. Bộ Tư lệnh tiền phương Sư đoàn 22 được dời từ Bình Định lên Tân Cảnh -Dakto, Thiết đoàn 19 kỵ binh cũng được tăng cường đến Tân Cảnh, Lữ đoàn 2 Dù được tăng cường cho Quân đoàn 2. Các lực lượng của Quân đoàn 2 chuẩn bị chờ CS. Địch tấn công căn cứ hoả lực Nhẩy Dù đầu tháng 4-1972 nhưng bị thảm bại, Cộng quân bị tổn thất nhiều vì không yểm B-52 nhưng vẫn bổ xung, Bắc Cao nguyên căng thẳng chờ trận xung kích của địch chắc chắn sẽ tiếp theo Quảng Trị và Bình Long..
Cuối tuần thứ hai tháng 4 Tân Cảnh và Dakto gần như bị CS bao vây, căn cứ Charlie bị pháo dữ dội sau đó là cuộc tấn công biển người vào căn cứ do Tiểu đoàn 11 Dù trấn đóng. Mặc dù có máy bay yểm trợ dữ dội nhưng vì CS quá đông tiểu đoàn Dù phải rút vào buổi tối, Tiểu đoàn trưởng Trung tá Nguyễn Đình Bảo tử trận, tuần sau căn cứ Dù Delta cũng bị tràn ngập. Trung đoàn 42, 47 của Sư đoàn 22 BB phải rút từ Tân cảnh về Dakto vì áp lực địch. Bộ chỉ huy Sư đoàn Dù và một Lữ đoàn được đưa về Sài Gòn, Liên đoàn 6 BĐQ và Trung đoàn 53 được đưa lên thay Dù. Trong hai tuần CS pháo Tân Cảnh-Dakto hằng ngàn quả mỗi ngày rất chính xác.
Ngày 23-4 cuộc tấn công bắt đầu, Sư đoàn 2 CS cùng 4 Trung đoàn độc lập thuộc mặt trận B3 (Tây Nguyên) cùng với xe tăng, đại bác tấn công Tân Cảnh, tại đấy lực lượng VNCH gồm Trung đoàn 42, hai pháo đội 105 ly và 155 ly, 1 chi đội thiết giáp M-41, M-113, một Đại đội công binh chiến đấu. CS sử dụng hoả tiễn chống chiến xa AT-3 Sagger gây nhiều thiệt hại cho các chiến xa M-41 của QLVNCH và phá hủy các công sự phòng thủ, các xe tăng M-41 lần lượt bị bắn cháy, Trung tâm hành quân Sư đoàn cũng bị trúng đạn bốc cháy, lực lượng VNCH phải tháo chạy, hệ thống truyền tin bị thiêu hủy. Cố vấn Mỹ giúp đỡ cho mượn máy móc thành lập Trung tâm hành quân mới.
Cộng quân gia tăng pháo kích, với sự yểm trợ của 18 chiến xa, địch tiến về Dakto và Tân Cảnh, lực lượïng phòng thủ chống trả yếu ớt. Sau nhiều ngày bị pháo và thiệt hại nặng, Trung đoàn 42 bảo vệ Bộ tư lệnh bị rối loạn khi xe tăng T-54 tiến vào cổng doanh trại, toán cố vấn thoát vòng vây lên được trực thăng. Đại tá Tư lệnh Lê Đức Đạt, Tư lệnh phó Đại tá Tôn thất Hùng và vài sĩ quan tham mưu vẫn ở trong bộ chỉ huy, họ cố gắng phá hủy máy móc và hồ sơ rồi nhân lúc trời đổ mưa đã trốn thoát nhưng chỉ có Đại tá Hùng về được Kontum số còn lại coi như mất tích hết. Tân Cảnh là Trung tâm hành quân của Sư đoàn 22. Trung đoàn 47 VNCH tại Dakto 2 cũng bị tấn công dữ dội, chi đội Thiết giáp tại Ben Hét được lệnh tới cứu nhưng bị lọt ổ phục kích CS , xe tăng bị bắn cháy hết. Bộ chỉ huy Trung đoàn 47 phải rút dần dần. Dakto, Tân Cảnh bị mất, Cộng quân củng cố căn cứ chiếm được, di chuyển 30 khẩu pháo của ta. Sư đoàn 320 CS tiếp tục tiến đánh các căn cứ hoả lực còn lại, ngày 25-4 Tướng Ngô Dzu ra lệnh cho hai căn cứ hoả lực 5, 6 di tản.
Mặc dù đã chiếm được các căn cứ phía Bắc, CS đã không lợi dụng được thắng lợi này để tấn công vào Kontum mà phải đợi tới 2 tuần sau, nhờ đó Sư đoàn 23 BB sau này đã tổ chức nội bộ, sắp xếp các đơn vị, hoàn chỉnh kế hoạch phòng thủ...
Tại Bình Định Sư đoàn 3 CS chiếm quận Hoài An, Hoài Nhơn, Tam quan. Tướng Ngô Dzu hối hận đã không tăng cường 2 trung đoàn còn lại cho Đại tá Đạt, Tướng Dzu hiện đang lo sợ cho chính bản thân mình tại Pleiku, vì mất tinh thần ông gọi điện thoại luôn luôn cho Tổng thống Thiệu để xin lệnh.
Thiếu Tướng Tư Lệnh Quân Khu 2 (1972)
Bộ TTM và Tổng thống Thiệu coi Tướng Dzu không còn đủ khả năng của một Tư lệnh và đã cử Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn lên thay ngày 10-5. Sau khi chiếm Tân Cảnh, địch tiến về Komtum và bao vây cô lập thị xã này, trong khi chiến trận bùng nổ nhiều nơi, tăng cường cho Kontum là điều khó khăn. Bộ Tư lệnh Sư đoàn 23 BB di chuyển 160 km từ Ban Mê Thuột đến Kontum để chỉ huy các lực lượng tại đây và tổ chức cuộc phòng thủ thị xã. Quân đoàn 2 đưa 4 tiểu đoàn BĐQ đóng tại Võ Định nằm ở 20 cây số phía Tây bắc Kontum và dọc theo sông Pô Kơ phía Nam, một tiểu đoàn BĐQ tăng cường trại biên phòng. Trung đoàn 53 (SĐ- 23) phòng thủ thị xã trong khi Liên đoàn 2 và 6 BĐQ nhận nhiệm vụ đánh cầm chân CS trên quốc lộ 14 phía Bắc Kontum. Máy bay chiến thuật cũng như B-52 đã dội bom đánh phá các nơi địch tập trung quân. Đại Tá Lý Tòng Bá Tư lệnh chiến trường chỉ huy 2 trung đoàn 45, 53 của ông và các liên đoàn Dù, BĐQ… Những đơn vị tăng phái thường giữ liên hệ với các đơn vị gốc nên quyền hạn của ông ít được trải rộng. Tại Võ Định Lữ đoàn Dù được lệnh đưa ra QK1, Tiểu đoàn BĐQ tại đây bị CS tấn công được lệnh di tản.
Các căn cứ biên phòng của BĐQ bị tấn công dữ dội nhưng vẫn đứng vững nhờ yểm trợ của không quân Mỹ, ngày 6-5 Trung đoàn 64-CS có xe tăng và pháo binh yểm trợ ồ ạt tấn công trại Polei Kleng khiến BĐQ phải rút ra ngoài ngày 9-5, trong khi ấy B-52 vẫn yểm trợ gây tổn thất nặng nề cho CS, BĐQ đã chống trả rất anh dũng, bắn hạ chiến xa địch và chiếm lại căn cứ này. Khoảng ngày 7-5 Sư đoàn 23 BB đã hoàn tất phòng thủ trong và ngoài thị xã, tạo một chu vi phòng thủ hình cung hướng Bắc và Tây Bắc, ĐPQ phụ trách phía Nam và Đông Nam. Đại tá Lý Tòng Bá thân hành thị sát tuyến phòng thủ cùng các sĩ quan tham mưu, kế hoạch yểm trợ hỏa lực và phản pháo đã được thiết kế xong, các đơn vị thực tập sử dụng hoả tiễn chống chiến xa M-72. Ngày 8-5 Tổng Tống Nixon ra lệnh cho không quân Mỹ mở chiến dịch Linebacker để tiêu hủy tiềm năng chiến tranh của CS như đánh phá cầu cống tại miền Bắc, máy bay F-4 Phantom xử dụng bom laser bắn cháy các chiến xa CS tại miền Nam.
Thị Xã Kontum (1972)
Cuộc tấn công của CS vào Kontum có thể chia làm 2 giai đoạn: Từ 14-5 đến 17-5 và 18-5 tới 1-7. Sáng ngày 14-5 Cộng quân tấn công Kontum, trong khi ấy tình báo kỹ thuật của Sư đoàn đã giải mã và biết trước trận xung kích. Năm Trung đoàn Cộng quân tiến vào thành phố, từ hướng Tây Bắc 2 trung đoàn 48 và 64 của CS tấn công trung đoàn 44 VNCH, từ Bắc Trung đoàn 28 thuộc Mặt trận B-3 tiến về Nam đánh vị trí phòng thủ Trung đoàn 45 của ta, Trung đoàn 1 CS tấn công Trung đoàn 53 VNCH, tại Bắc và Đông Bắc, Trung đoàn 141 CS từ Nam đánh lên Bắc vào các phòng tuyến ĐPQ và Tiểu khu Kontum. Cuộc tấn công mở đầu bị bẻ gẫy, các chiến xa dẫn đầu bị bắn cháy.
Trong những ngày kế tiếp Kontum bị pháo kích và tấn công rời rạc, quân trú phòng chống trả nhanh nhẹn, tại Kontum Cộng quân gặp nhiều khó khăn hơn tại Tân cảnh mấy tuần trước. Một tiểu đoàn CS chọc thủng tuyến phòng thủ giữa 2 Trung đoàn của ta và tấn công liên tục, pháo binh VNCH không chận đứng được cuộc tấn công. Tình thế rất nguy ngập có nguy cơ sụp đổ phòng tuyến, lúc này chỉ còn trông cậy vào Máy bay chiến lược B-52. Khoảng một giờ trước cuộc không tập, binh sĩ ta rút lui về phía sau trong khi pháo binh tăng cường phản công. B-52 đã tới dội bão lửa lên các vị trí đóng quân của CS, tiếng bom nổ long lở đất trời rung chuyển cả thành phố, trận oanh tạc đã khiến cho hằng mấy trăm Cộng quân bỏ xác tại chiến trường. Địch có ưu thế về quân số, xe tăng, pháo binh nhưng vẫn thảm bại vì hoả lực không quân, pháo binh VNCH nhất là pháo đài bay B-52, nếu không có B-52 trải thảm Kontum có thể bị nguy ngập. Đại Tá Bá khi ấy cho rút ngắn chu vi phòng thủ vì hiện đã quá rộng.
Lực lượng Cộng quân tuy thế vẫn còn mạnh, địch thăm dò để tấn công tiếp rồi pháo kích dữ dội khiến cho phi cơ lên xuống khó khăn. CS nghiên cứu tìm kẽ hở, tung đặc công vào thành phố. Cuối tuần lễ sau trận tấn công đầu tiên, các nỗ lực của Cộng quân đều thất bại. Ngày 20-5 khi Cộng quân chọc thủng tuyến nằm giữa 2 trung đoàn 44 và 53, Đại Tá Bá đã điều động chi đoàn thiết giáp M-41 vào chiến trường tiêu diệt địch cùng với yểm trợ của không quân VNCH và B-52 của không lực Mỹ đẩy lui CS . Ngày 21-5 từ Pleiku Tướng Toàn đã điều động lực lượng khai thông Quốc lộ 14 từ Bắc tới Kontum, dân chúng được di tản khỏi Kontum về Pleiku, Kontum không xẩy ra hỗn loạn, binh sĩ vẫn vững tinh thần.
Ngày 25-5 Cộng quân mở nỗ lực cuối cùng tấn công Kontum, lúc nửa đêm địch pháo dữ dội vào gần phi trường và phía Nam thành phố, hai tiểu đoàn đặc công cùng với các thành phần xâm nhập lọt vào mặt Đông Nam do ĐPQ trấn giữ. Từ Bắc và Đông Bắc bộ binh CS và xe tăng tiến vào thành phố. Bộ chỉ huy Sư đoàn và các vị trí pháo binh VNCH bị pháo kích dữ dội. CS chiếm một trường học, một chủng viện Công giáo, Tòa giám mục Kontum, đại bác CS tàn phá thành phố kể cả súng 105, 155 lấy được của ta tại Tân Cảnh, pháo kích địch chính xác làm tê liệt pháo của ta. Ngày 26-5 CS tăng gia pháo kích và tấn công Trung đoàn 53 từ phía Bắc, các phi vụ oanh tạc được điều động tối đa để yểm trợ cho Kontum khi “ tình trạng khẩn cấp” được tuyên bố, 8 chiến xa và một tiểu đoàn bộ binh VNCH đẩy lui một cánh quân CS .
Địch vẫn bám chặt vị trí nên hai bên vẫn dằng co đến hết ngày, trong khi đó tiếp liệu bắt đầu thiếu hụt, các trực thăng khổng lồ Chinook đã thực hiện tiếp tế tại sân banh và tải thương. Đến tối trung đoàn 64 BV lại mở cuộc tấn công vào giữa Trung đoàn 53 và 45, những trận oanh tạc của B-52 khiến CS gặp khó khăn về tiếp liệu, Quân đôi VNCH chủ động phản công chiếm lại bệnh viện, trường học, Kontum đã thoát khỏi vòng nguy hiểm. Trong ngày 30-5, các vị trí do CS chiếm đã được lấy lại, Tổng thống Thiệu bay vào thị xã vinh danh tinh thần chiến đấu của anh em binh sĩ và thăng cấp Đại Tá Lý Tòng Bá lên Chuẩn tướng.
Trưa 31-5 Cộng quân rút lui để lại 3000 xác chết theo lời Tướng Bá, mấy chục chiến xa bị bắn hạ, nỗ lực cuối cùng của Cộng quân bị thảm bại. Theo sự ước lượng của tình báo Mỹ Cộng quân đã bị thiệt hại khoảng từ 20 cho tới 40 ngàn cán binh tại mặt trận Cao nguyên QK-2. Sau này Tướng Bá cho biết CS đã bỏ lỡ cơ hội bằng vàng để chiếm Kontum và có thể làm chủ QK-2, khi đã chiếm được các căn cứ phía Bắc như Dakto và Tân Cảnh, họ đã không tiến đánh Kontum ngay mà để hai tuần sau mới tấn công khi mà Sư đoàn 23BB đã bố trí lực lượng phòng thủ trong và ngoài thị xã và cuối đã thảm bại.
Khi Cộng quân mở cuộc tấn công Kontum giai đoạn 1 từ 14-5 tới 17-5, tình thế rất nguy ngập phòng tuyến có nguy cơ sụp đổ, pháo binh QLVNCH không đủ sức ngăn chận đà tấn công của đối phương chỉ còn trông cậy vào B-52 và rồi các pháo đài bay B-52 đã đến đúng giờ dội bom ồ ạt xuống các vị trí tập trung quân của địch đã cứu vãn được tình thế. Sự chiến đấu kiên cường của quân trú phòng chưa đủ để giữ vũng phòng tuyến mà còn phải trông vào sự yểm trợ của không lực Mỹ.
Mấy năm sau, 1975 Chuẩn Tướng Lý Tòng Bá người Hùng Kontum nắm giữ Tư Lệnh Sư đoàn 25 BB đóng tại Củ Chi, khi Bộ Tư Lệnh Sư đoàn thất thủ , ông bị CS bắt mấy ngày sau 30-4-1975 và bị cầm tù 13 năm tại miền Bắc, cuối tháng 1 năm 1990 ông được định cư tại Mỹ theo diện HO1.
Trọng Đạt
Trận Bakhmut là một loạt các trận giao tranh đang diễn ra trong và gần thành phố Bakhmut giữa Lực lượng vũ trang Ukraine và Lực lượng quân chính quy Nga trong trận chiến lớn hơn giành Donbas. Trong khi cuộc pháo kích vào Bakhmut bắt đầu vào tháng 5 năm 2022, cuộc tấn công chính vào thành phố bắt đầu vào ngày 1 tháng 8 năm 2022 sau khi các lực lượng Nga tiến từ hướng Popasna, sau khi Ukraine rút quân khỏi mặt trận đó. Lực lượng chủ công của phía Nga bao gồm lính đánh thuê từ tổ chức bán quân sự Nga là nhóm Wagner, được yểm trợ từ quân chính quy Nga và các phần tử ly khai DPR và LPR. Tại nơi đây, lực lượng Ukraine đã tập trung nhưng đơn vị tinh nhuệ đông đảo và quyết tâm giữ vững trận địa, đưa trận chiến rơi vào thế giằng co khốc liệt. Cường độ của các trận chiến trong khu vực Bakhmut được so sánh với cường độ của Thế chiến I và Thế chiến II.
Vào cuối năm 2022, sau các cuộc phản công ở Kharkiv và Kherson của Ukraine, mặt trận Bakhmut–Soledar trở thành tâm điểm quan trọng của cuộc chiến, là một trong số ít tiền tuyến ở Ukraine mà Nga vẫn tiếp tục tấn công. Các cuộc tấn công vào thành phố gia tăng vào tháng 11 năm 2022 khi các lực lượng tấn công của Nga được tăng cường từ các đơn vị được triển khai tái phối trí từ mặt trận Kherson, cùng với các tân binh mới được huy động. Vào thời điểm này, phần lớn chiến tuyến đã rơi vào thế chiến tranh chiến hào, với cả hai bên đều chịu thương vong nặng nề mà không có bất kỳ bước tiến đáng kể nào. Đến tháng 3 năm 2023, các lực lượng Nga đã chiếm được nửa phía đông của thành phố, cho đến sông Bakhmutka . Sau đó, Tập đoàn Wagner tuyên bố đã chiếm được 95% miền đông Bakhmut . Bộ quốc phòng Nga lưu ý rằng 75% diện tích Bakhmut đã bị lực lượng Nga chiếm giữ, kiểm soát thành phố một cách hiệu quả.
":Quân Nga tiếp tục tiến về phía trước. Binh lính của chúng tôi ở Bakhmut đang gặp rất nhiều khó khăn. Quân địch không chỉ tiến về phía trước mà còn bắn pháo dọn đường, loại pháo cỡ nòng lớn. Họ phá hủy tất cả các tòa nhà. Tiếp tục chiến đấu ở đó chẳng còn ích lợi gì, những người lính của chúng tôi đang rút dần khỏi thành phố. Chúng tôi hiểu rằng không thể giữ được các tuyến phòng thủ ở Bakhmut, chỉ còn vài tòa nhà vẫn còn đứng vững. Maxcơva đưa quân của họ vào chỗ chết với việc buộc họ thực hiện những cuộc tấn công này. Họ chịu rất nhiều tổn thất. Chúng tôi cũng vậy, nhưng ít hơn rất nhiều, tôi nghĩ tỷ lệ khoảng 1/10 hoặc 1/9.”
Theo thứ trưởng bộ Quốc Phòng Ukraina Ganna Maliar, Nga hy vọng sẽ chiếm được Bakhmut vào thứ Ba 09/05, ngày Matxcơva dự kiến mừng chiến thắng Đức Quốc Xã một cách rầm rộ ».
12-5-2023
Matxcơva (Nga) thừa nhận quân đội Nga phải rời khỏi nhiều vị trí tại thành phố Bakhmut là thông tin được nhiều hãng tin lớn của phương Tây đồng loạt loan tải chiều hôm qua, 12/05/2023. Lãnh đạo công ty lính đánh thuê Nga Wagner – lực lượng chủ chốt của Nga trong chiến dịch tấn công Bakhmut từ nhiều tháng nay - nói đến một cuộc ‘‘tháo chạy’’ của quân chính quy Nga khỏi thành phố này.
Theo hãng tin Pháp AFP, lãnh đạo Wagner, Yevgeny Prigozhin, trong một phát biểu được đưa lên các mạng xã hội hôm qua, khẳng định ‘‘các phòng tuyến đang tan vỡ. Mặt trận đang sụp đổ’’. Bình luận của lãnh đạo Wagner được ra ngay sau khi bộ Quốc Phòng Nga tuyên bố đã tái bố trí lực lượng để chiếm lĩnh các vị trí phòng thủ vững chắc hơn ở phía bắc Bakhmut.
Ông Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng Nga, cho biết Ukraine mở một cuộc tấn công ở phía Bắc Bakhmut với hơn 1,000 binh sĩ và 40 xe tăng. Nếu được xác nhận thì đây sẽ là cuộc tấn công có quy mô lớn nhất của Ukraine kể từ Tháng Mười Một.
Phát ngôn viên Konashenkov cho biết quân Nga đã đẩy lùi 26 cuộc tấn công nhưng quân đội đã rút lui để tập hợp lại ở những vị trí thuận lợi hơn gần hồ Berkhivka nằm phía Tây Bắc Bakhmut.
Ông chủ Wagner đã thẳng thừng bác bỏ cách diễn giải nói trên, khi khẳng định: ‘‘không thể gọi là tập hợp lại lực lượng, mà phải gọi là chạy trốn’’. Hãng tin Đức DW cho biết cụ thể, phát ngôn viên của bộ Quốc Phòng Nga, Igor Konashenkov, trong một thông báo ngắn hôm qua, đã công nhận sự rút lui của các đơn vị quân đội Nga khỏi nhiều vị trí phía bắc Bakhmut.
Cho đến đầu ngày hôm qua, bộ Quốc Phòng Nga vẫn hoàn toàn phủ nhận các bước tiến của quân đội Ukraina tại Bakhmut. Matxcơva hôm qua cũng khẳng định đã đẩy lùi 25 đợt tấn công của Quân đội Ukraina, với khoảng 1.000 binh sĩ và 40 xe tăng, dọc theo phòng tuyến dài hơn 90 km tại mặt trận Soledar, gần Bakhmut (thị xã Soledar cách Bakhmut khoảng 15 km).
Về phía Ukraina, Reuters hôm nay chú ý đến phát biểu trên Telegram của phát ngôn viên mặt trận phía đông của Quân đội Ukraina, Serhiy Cherevatyi, theo đó, chỉ trong ba ngày phản công vừa qua tại khu vực Bakhmut, các lực lượng Ukraina đã giành lại được 17,3 km². Lãnh đạo công ty Nga Wagner nói đến việc Nga mất 5 km² chỉ riêng trong ngày hôm qua, thứ Sáu 12/05.
Thành phố Bakhmut, diện tích hơn 40 km², với khoảng 70.000 dân cư trước chiến tranh, là mục tiêu chiếm lĩnh của Nga từ mùa hè năm ngoái. Theo thông tin của chính quyền Mỹ hồi đầu tháng 5/2023, đã có 20.000 lính Nga thiệt mạng riêng trong ‘‘chiến dịch mùa đông’’ của Nga ở vùng Donbass, miền đông Ukraina, trong đó chiến trường dữ dội nhất là Bakhmut.
15-5-2023
Cuộc phản công của quân đội Ukraina tại khu vực thành phố Bakhmut đã gặt hái ‘‘thắng lợi đầu tiên’’, theo nhận định của tư lệnh Lục Quân Ukraina hôm nay, 15/05/2023. Đây là lần đầu tiên một chỉ huy cao cấp của quân đội Ukraina tuyên bố giành ‘‘thắng lợi’’ tại Bakhmut. Trước đó, một số giới chức quân sự cấp thấp hơn của Ukraina chỉ nói đến một số ‘‘bước tiến’’.
Hãng tin Pháp AFP dẫn thông tin từ trang mạng của bộ Quốc Phòng Ukraina, với phát biểu của tướng Oleksandr Syrsky, tư lệnh Lục Quân: ‘‘Các lực lượng chúng ta tại khu vực Bakhmut đã có được thành công đầu tiên trong chiến dịch bảo vệ thành phố’’, là mục tiêu chiếm lĩnh của quân Nga từ mùa hè 2022. Tuy nhiên tướng Oleksandr Syrsky cũng nhấn mạnh đây mới chỉ là ‘‘thắng lợi ban đầu’’. Tư lệnh Lục Quân Oleksandr Syrsky là người phụ trách chiến dịch phản công thành công tại vùng Kharkiv, đông bắc Ukraina, mùa thu năm ngoái, và cũng là người tổ chức chiến dịch bảo vệ thủ đô Kiev hồi đầu cuộc xâm lăng.
Về chiến sự tại Bakhmut, báo chí Pháp dẫn một phát biểu của thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, Ganna Maliar, trên Telegram hôm qua, theo đó, ‘‘các lực lượng Ukraina đã chiếm lại được hơn 10 vị trí tại phía bắc và phía nam ngoại ô Bakhmut’’. Theo thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, chiến sự cũng diễn ra ngay trong nội ô Bakhmut. Trong một tuyên bố trước đó hôm 13/05, thứ trưởng Quốc Phòng Ganna Maliar cũng thừa nhận tình hình bên trong thành phố là ‘‘khó khăn hơn nhiều’’ so với các vùng ngoại vi...
Bakhmut, những chỉ dấu đầu tiên của cuộc phản công.
Những dấu hiệu mới nhất đến từ Bakhmut. Sau nhiều tháng lui dần cho đến khi chỉ còn kiểm soát được vài cây số vuông ở phía tây thành phố chỉ còn là gạch vụn, chỉ trong ba ngày Ukraina đã tái chiếm 17,3 kilomet vuông, giành lại được 10 vị trí (about 20 square kilometers from the enemy in the north and south of the suburbs of Bakhmut). Hai đại tá Nga là Viatcheslav Makarov và Evgueni Brovko đã thiệt mạng ở Klishchiivka, cách Bakhmut vài kilomet về phía nam.
MẶT TRẬN BẮC CAO NGUYÊN TRUNG PHẦN NĂM 1972 : DAKTO-TÂN CẢNH - KONTUM - CHU PAO .
Quân khu 2 chiếm 2 phần 3 diện tích toàn quốc, dân cư thưa thớt khoảng 3 triệu người trong đó 20% là đồng bào Thượng, QK-2 đất đai rộng nhất nhưng dân cư lại thưa thớt nhất, Cao nguyên ít thu hút được đồng bào lên định cư, năm 1972 các đơn vị Mỹ lần lượt rút khỏi cao nguyên. Lực lượng Quân đoàn 2 gồm sư đoàn 22 BB (có 4 trung đoàn 40, 41, 42, 47) Tư Lệnh Đại Tá Lê Đức Đạt, Sư đoàn 23 (có 3 Trung đoàn 44, 45, 53), Tư Lệnh Đại Tá Lý Tòng Bá và 11 Tiểu đoàn BĐQ biên phòng đóng dọc theo biên giới QK-2, Tư lệnh QK-2 Trung Tướng Ngô Dzu. Mùa thu năm 1971 có tin CS sẽ tấn công Cao nguyên vào mùa khô, tình báo VNCH cho biết lực lượng CS gồm Sư đoàn 320, Sư đoàn 2 và F10 được yểm trợ bởi Lữ đoàn 203 xe tăng và nhiều trung đoàn pháo, đây là lần đầu tiên CS xử dụng xe tăng và đại bác tại cao nguyên. Cuối tháng 1-1972 QLVNCH phát hiện CS gia tăng hoạt động trong Quân khu, địch đã đem đại bác tầm xa vào vùng Tam biên, pháo đài bay B-52 và phi cơ chiến thuật đã oanh kích tối đa vào các mục tiêu vừa phát hiện.
Quân đoàn 2 bắt đầu tăng cường phòng thủ Kontum và Pleiku. Bộ Tư lệnh tiền phương Sư đoàn 22 được dời từ Bình Định lên Tân Cảnh -Dakto, Thiết đoàn 19 kỵ binh cũng được tăng cường đến Tân Cảnh, Lữ đoàn 2 Dù được tăng cường cho Quân đoàn 2. Các lực lượng của Quân đoàn 2 chuẩn bị chờ CS. Địch tấn công căn cứ hoả lực Nhẩy Dù đầu tháng 4-1972 nhưng bị thảm bại, Cộng quân bị tổn thất nhiều vì không yểm B-52 nhưng vẫn bổ xung, Bắc Cao nguyên căng thẳng chờ trận xung kích của địch chắc chắn sẽ tiếp theo Quảng Trị và Bình Long..
Cuối tuần thứ hai tháng 4 Tân Cảnh và Dakto gần như bị CS bao vây, căn cứ Charlie bị pháo dữ dội sau đó là cuộc tấn công biển người vào căn cứ do Tiểu đoàn 11 Dù trấn đóng. Mặc dù có máy bay yểm trợ dữ dội nhưng vì CS quá đông tiểu đoàn Dù phải rút vào buổi tối, Tiểu đoàn trưởng Trung tá Nguyễn Đình Bảo tử trận, tuần sau căn cứ Dù Delta cũng bị tràn ngập. Trung đoàn 42, 47 của Sư đoàn 22 BB phải rút từ Tân cảnh về Dakto vì áp lực địch. Bộ chỉ huy Sư đoàn Dù và một Lữ đoàn được đưa về Sài Gòn, Liên đoàn 6 BĐQ và Trung đoàn 53 được đưa lên thay Dù. Trong hai tuần CS pháo Tân Cảnh-Dakto hằng ngàn quả mỗi ngày rất chính xác.
Ngày 23-4 cuộc tấn công bắt đầu, Sư đoàn 2 CS cùng 4 Trung đoàn độc lập thuộc mặt trận B3 (Tây Nguyên) cùng với xe tăng, đại bác tấn công Tân Cảnh, tại đấy lực lượng VNCH gồm Trung đoàn 42, hai pháo đội 105 ly và 155 ly, 1 chi đội thiết giáp M-41, M-113, một Đại đội công binh chiến đấu. CS sử dụng hoả tiễn chống chiến xa AT-3 Sagger gây nhiều thiệt hại cho các chiến xa M-41 của QLVNCH và phá hủy các công sự phòng thủ, các xe tăng M-41 lần lượt bị bắn cháy, Trung tâm hành quân Sư đoàn cũng bị trúng đạn bốc cháy, lực lượng VNCH phải tháo chạy, hệ thống truyền tin bị thiêu hủy. Cố vấn Mỹ giúp đỡ cho mượn máy móc thành lập Trung tâm hành quân mới.
Cộng quân gia tăng pháo kích, với sự yểm trợ của 18 chiến xa, địch tiến về Dakto và Tân Cảnh, lực lượïng phòng thủ chống trả yếu ớt. Sau nhiều ngày bị pháo và thiệt hại nặng, Trung đoàn 42 bảo vệ Bộ tư lệnh bị rối loạn khi xe tăng T-54 tiến vào cổng doanh trại, toán cố vấn thoát vòng vây lên được trực thăng. Đại tá Tư lệnh Lê Đức Đạt, Tư lệnh phó Đại tá Tôn thất Hùng và vài sĩ quan tham mưu vẫn ở trong bộ chỉ huy, họ cố gắng phá hủy máy móc và hồ sơ rồi nhân lúc trời đổ mưa đã trốn thoát nhưng chỉ có Đại tá Hùng về được Kontum số còn lại coi như mất tích hết. Tân Cảnh là Trung tâm hành quân của Sư đoàn 22. Trung đoàn 47 VNCH tại Dakto 2 cũng bị tấn công dữ dội, chi đội Thiết giáp tại Ben Hét được lệnh tới cứu nhưng bị lọt ổ phục kích CS , xe tăng bị bắn cháy hết. Bộ chỉ huy Trung đoàn 47 phải rút dần dần. Dakto, Tân Cảnh bị mất, Cộng quân củng cố căn cứ chiếm được, di chuyển 30 khẩu pháo của ta. Sư đoàn 320 CS tiếp tục tiến đánh các căn cứ hoả lực còn lại, ngày 25-4 Tướng Ngô Dzu ra lệnh cho hai căn cứ hoả lực 5, 6 di tản.
Mặc dù đã chiếm được các căn cứ phía Bắc, CS đã không lợi dụng được thắng lợi này để tấn công vào Kontum mà phải đợi tới 2 tuần sau, nhờ đó Sư đoàn 23 BB sau này đã tổ chức nội bộ, sắp xếp các đơn vị, hoàn chỉnh kế hoạch phòng thủ...
Tại Bình Định Sư đoàn 3 CS chiếm quận Hoài An, Hoài Nhơn, Tam quan. Tướng Ngô Dzu hối hận đã không tăng cường 2 trung đoàn còn lại cho Đại tá Đạt, Tướng Dzu hiện đang lo sợ cho chính bản thân mình tại Pleiku, vì mất tinh thần ông gọi điện thoại luôn luôn cho Tổng thống Thiệu để xin lệnh.
Thiếu Tướng Tư Lệnh Quân Khu 2 (1972)
Bộ TTM và Tổng thống Thiệu coi Tướng Dzu không còn đủ khả năng của một Tư lệnh và đã cử Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn lên thay ngày 10-5. Sau khi chiếm Tân Cảnh, địch tiến về Komtum và bao vây cô lập thị xã này, trong khi chiến trận bùng nổ nhiều nơi, tăng cường cho Kontum là điều khó khăn. Bộ Tư lệnh Sư đoàn 23 BB di chuyển 160 km từ Ban Mê Thuột đến Kontum để chỉ huy các lực lượng tại đây và tổ chức cuộc phòng thủ thị xã. Quân đoàn 2 đưa 4 tiểu đoàn BĐQ đóng tại Võ Định nằm ở 20 cây số phía Tây bắc Kontum và dọc theo sông Pô Kơ phía Nam, một tiểu đoàn BĐQ tăng cường trại biên phòng. Trung đoàn 53 (SĐ- 23) phòng thủ thị xã trong khi Liên đoàn 2 và 6 BĐQ nhận nhiệm vụ đánh cầm chân CS trên quốc lộ 14 phía Bắc Kontum. Máy bay chiến thuật cũng như B-52 đã dội bom đánh phá các nơi địch tập trung quân. Đại Tá Lý Tòng Bá Tư lệnh chiến trường chỉ huy 2 trung đoàn 45, 53 của ông và các liên đoàn Dù, BĐQ… Những đơn vị tăng phái thường giữ liên hệ với các đơn vị gốc nên quyền hạn của ông ít được trải rộng. Tại Võ Định Lữ đoàn Dù được lệnh đưa ra QK1, Tiểu đoàn BĐQ tại đây bị CS tấn công được lệnh di tản.
Các căn cứ biên phòng của BĐQ bị tấn công dữ dội nhưng vẫn đứng vững nhờ yểm trợ của không quân Mỹ, ngày 6-5 Trung đoàn 64-CS có xe tăng và pháo binh yểm trợ ồ ạt tấn công trại Polei Kleng khiến BĐQ phải rút ra ngoài ngày 9-5, trong khi ấy B-52 vẫn yểm trợ gây tổn thất nặng nề cho CS, BĐQ đã chống trả rất anh dũng, bắn hạ chiến xa địch và chiếm lại căn cứ này. Khoảng ngày 7-5 Sư đoàn 23 BB đã hoàn tất phòng thủ trong và ngoài thị xã, tạo một chu vi phòng thủ hình cung hướng Bắc và Tây Bắc, ĐPQ phụ trách phía Nam và Đông Nam. Đại tá Lý Tòng Bá thân hành thị sát tuyến phòng thủ cùng các sĩ quan tham mưu, kế hoạch yểm trợ hỏa lực và phản pháo đã được thiết kế xong, các đơn vị thực tập sử dụng hoả tiễn chống chiến xa M-72. Ngày 8-5 Tổng Tống Nixon ra lệnh cho không quân Mỹ mở chiến dịch Linebacker để tiêu hủy tiềm năng chiến tranh của CS như đánh phá cầu cống tại miền Bắc, máy bay F-4 Phantom xử dụng bom laser bắn cháy các chiến xa CS tại miền Nam.
Thị Xã Kontum (1972)
Cuộc tấn công của CS vào Kontum có thể chia làm 2 giai đoạn: Từ 14-5 đến 17-5 và 18-5 tới 1-7. Sáng ngày 14-5 Cộng quân tấn công Kontum, trong khi ấy tình báo kỹ thuật của Sư đoàn đã giải mã và biết trước trận xung kích. Năm Trung đoàn Cộng quân tiến vào thành phố, từ hướng Tây Bắc 2 trung đoàn 48 và 64 của CS tấn công trung đoàn 44 VNCH, từ Bắc Trung đoàn 28 thuộc Mặt trận B-3 tiến về Nam đánh vị trí phòng thủ Trung đoàn 45 của ta, Trung đoàn 1 CS tấn công Trung đoàn 53 VNCH, tại Bắc và Đông Bắc, Trung đoàn 141 CS từ Nam đánh lên Bắc vào các phòng tuyến ĐPQ và Tiểu khu Kontum. Cuộc tấn công mở đầu bị bẻ gẫy, các chiến xa dẫn đầu bị bắn cháy.
Trong những ngày kế tiếp Kontum bị pháo kích và tấn công rời rạc, quân trú phòng chống trả nhanh nhẹn, tại Kontum Cộng quân gặp nhiều khó khăn hơn tại Tân cảnh mấy tuần trước. Một tiểu đoàn CS chọc thủng tuyến phòng thủ giữa 2 Trung đoàn của ta và tấn công liên tục, pháo binh VNCH không chận đứng được cuộc tấn công. Tình thế rất nguy ngập có nguy cơ sụp đổ phòng tuyến, lúc này chỉ còn trông cậy vào Máy bay chiến lược B-52. Khoảng một giờ trước cuộc không tập, binh sĩ ta rút lui về phía sau trong khi pháo binh tăng cường phản công. B-52 đã tới dội bão lửa lên các vị trí đóng quân của CS, tiếng bom nổ long lở đất trời rung chuyển cả thành phố, trận oanh tạc đã khiến cho hằng mấy trăm Cộng quân bỏ xác tại chiến trường. Địch có ưu thế về quân số, xe tăng, pháo binh nhưng vẫn thảm bại vì hoả lực không quân, pháo binh VNCH nhất là pháo đài bay B-52, nếu không có B-52 trải thảm Kontum có thể bị nguy ngập. Đại Tá Bá khi ấy cho rút ngắn chu vi phòng thủ vì hiện đã quá rộng.
Lực lượng Cộng quân tuy thế vẫn còn mạnh, địch thăm dò để tấn công tiếp rồi pháo kích dữ dội khiến cho phi cơ lên xuống khó khăn. CS nghiên cứu tìm kẽ hở, tung đặc công vào thành phố. Cuối tuần lễ sau trận tấn công đầu tiên, các nỗ lực của Cộng quân đều thất bại. Ngày 20-5 khi Cộng quân chọc thủng tuyến nằm giữa 2 trung đoàn 44 và 53, Đại Tá Bá đã điều động chi đoàn thiết giáp M-41 vào chiến trường tiêu diệt địch cùng với yểm trợ của không quân VNCH và B-52 của không lực Mỹ đẩy lui CS . Ngày 21-5 từ Pleiku Tướng Toàn đã điều động lực lượng khai thông Quốc lộ 14 từ Bắc tới Kontum, dân chúng được di tản khỏi Kontum về Pleiku, Kontum không xẩy ra hỗn loạn, binh sĩ vẫn vững tinh thần.
Ngày 25-5 Cộng quân mở nỗ lực cuối cùng tấn công Kontum, lúc nửa đêm địch pháo dữ dội vào gần phi trường và phía Nam thành phố, hai tiểu đoàn đặc công cùng với các thành phần xâm nhập lọt vào mặt Đông Nam do ĐPQ trấn giữ. Từ Bắc và Đông Bắc bộ binh CS và xe tăng tiến vào thành phố. Bộ chỉ huy Sư đoàn và các vị trí pháo binh VNCH bị pháo kích dữ dội. CS chiếm một trường học, một chủng viện Công giáo, Tòa giám mục Kontum, đại bác CS tàn phá thành phố kể cả súng 105, 155 lấy được của ta tại Tân Cảnh, pháo kích địch chính xác làm tê liệt pháo của ta. Ngày 26-5 CS tăng gia pháo kích và tấn công Trung đoàn 53 từ phía Bắc, các phi vụ oanh tạc được điều động tối đa để yểm trợ cho Kontum khi “ tình trạng khẩn cấp” được tuyên bố, 8 chiến xa và một tiểu đoàn bộ binh VNCH đẩy lui một cánh quân CS .
Địch vẫn bám chặt vị trí nên hai bên vẫn dằng co đến hết ngày, trong khi đó tiếp liệu bắt đầu thiếu hụt, các trực thăng khổng lồ Chinook đã thực hiện tiếp tế tại sân banh và tải thương. Đến tối trung đoàn 64 BV lại mở cuộc tấn công vào giữa Trung đoàn 53 và 45, những trận oanh tạc của B-52 khiến CS gặp khó khăn về tiếp liệu, Quân đôi VNCH chủ động phản công chiếm lại bệnh viện, trường học, Kontum đã thoát khỏi vòng nguy hiểm. Trong ngày 30-5, các vị trí do CS chiếm đã được lấy lại, Tổng thống Thiệu bay vào thị xã vinh danh tinh thần chiến đấu của anh em binh sĩ và thăng cấp Đại Tá Lý Tòng Bá lên Chuẩn tướng.
Trưa 31-5 Cộng quân rút lui để lại 3000 xác chết theo lời Tướng Bá, mấy chục chiến xa bị bắn hạ, nỗ lực cuối cùng của Cộng quân bị thảm bại. Theo sự ước lượng của tình báo Mỹ Cộng quân đã bị thiệt hại khoảng từ 20 cho tới 40 ngàn cán binh tại mặt trận Cao nguyên QK-2. Sau này Tướng Bá cho biết CS đã bỏ lỡ cơ hội bằng vàng để chiếm Kontum và có thể làm chủ QK-2, khi đã chiếm được các căn cứ phía Bắc như Dakto và Tân Cảnh, họ đã không tiến đánh Kontum ngay mà để hai tuần sau mới tấn công khi mà Sư đoàn 23BB đã bố trí lực lượng phòng thủ trong và ngoài thị xã và cuối đã thảm bại.
Khi Cộng quân mở cuộc tấn công Kontum giai đoạn 1 từ 14-5 tới 17-5, tình thế rất nguy ngập phòng tuyến có nguy cơ sụp đổ, pháo binh QLVNCH không đủ sức ngăn chận đà tấn công của đối phương chỉ còn trông cậy vào B-52 và rồi các pháo đài bay B-52 đã đến đúng giờ dội bom ồ ạt xuống các vị trí tập trung quân của địch đã cứu vãn được tình thế. Sự chiến đấu kiên cường của quân trú phòng chưa đủ để giữ vũng phòng tuyến mà còn phải trông vào sự yểm trợ của không lực Mỹ.
Mấy năm sau, 1975 Chuẩn Tướng Lý Tòng Bá người Hùng Kontum nắm giữ Tư Lệnh Sư đoàn 25 BB đóng tại Củ Chi, khi Bộ Tư Lệnh Sư đoàn thất thủ , ông bị CS bắt mấy ngày sau 30-4-1975 và bị cầm tù 13 năm tại miền Bắc, cuối tháng 1 năm 1990 ông được định cư tại Mỹ theo diện HO1.
Trọng Đạt
Gửi ý kiến của bạn
