Quảng Đức là một tỉnh nhỏ được thành lập từ thời Tổng Thống Ngô Đình Diệm nằm dọc theo Quốc lộ 14 giáp ranh Campuchia và các tiểu khu Phước Long,Lâm Đồng,Tuyên Đức và Ban mê thuột.
Tỉnh có ba quận:Kiến Đức, Đức Lập,Khiêm Đức (Gia Nghĩa) và chi khu biệt lập Đức Xuyên. Dân chúng hầu hết là người Thượng sống về nghề làm rẫy và săn bắn thú rừng,còn lại là người Kinh,hầu hết là gia đình quân nhân,công chức và dân buôn từ miền xuôi lên. Đặc biệt quận Đức Lập nằm về hướng Bắc của tỉnh Quảng Đức,giáp với tỉnh Darlac - Ban mê thuột,đất đai màu mỡ,dân chúng phần nhiều là người Miền Trung di cư vào lập nghiệp từ năm 1954,sau ngày chia đôi đất nước,sống về nghề trồng trà và café rất thịnh vượng.
Quảng Đức là một tỉnh nhỏ và nằm sát ranh giới Campuchia-hành lang xâm nhập của quân CS-nên chịu áp lực của Cộng quân rất nặng nề.
Từ năm 1972, Quốc lộ 14 nằm song song và sát với ranh giới Miên Việt xuyên qua ba tỉnh Phước Long,Quảng Đức, Ban mê thuột bị gián đoạn giữa ranh giới Phước Long và Quảng Đức. Vì vậy Quảng Đức chỉ còn sử dụng được đoạn đường bộ duy nhất từ Bu binh xuyên qua thị xã Gia Nghĩa đi Ban mê thuột mà thôi. Tỉnh Phước Long rơi vào tay CS đầu năm 1975 (6-1-1975).
Trận đánh Chi Khu Đức Lập 9-3-1975 .
Theo tin tình báo cũng như tài liệu thu được tại chỗ do pháo binh bắn quấy rối và hệ thống điện tử chung quanh chi khu Đức Lập cho biết:
sư đoàn 968 tân lập cùng sư đoàn 10 CS có thể sắp tấn công Ban mê thuột ,Tiểu khu trưởng Tiểu khu Quảng Đức, Đại tá Phạm Văn Nghìn đã xin thêm quân phòng thủ quận Đức Lập nhưng chưa được.Sáng ngày thứ bảy (8/3/75), Đại tá Nghìn đáp trực thăng ra quận Đức Lập có gặp Đại tá Vũ Thế Quang-Tư Lệnh Phó sư đoàn 23 Bộ Binh(BB)-cũng đến đây thị sát tình hình. Đại tá Nghìn chỉ thị Trung tá Trần Nguyên Khoa (k18ĐL)-Trung đoàn phó Trung đoàn 53 BB-đang chỉ huy trung đoàn trừ đóng gần chi khu Đức Lập phải dời bộ chỉ huy nhẹ của ông cùng các đơn vị bảo vệ vào căn cứ Daksak-một căn cứ thật kiên cố do Lực lượng đặc biệt Mỹ để lại-cách vị trí đóng quân hiện tại chừng ba cây số. Hiện trung đoàn 53 BB trừ đang được tăng phái cho Tiểu khu Quảng Đức.
Nói là Trung đoàn trừ chứ thực sự quân phòng thủ tại bộ chỉ huy nhẹ này chỉ có một chi đoàn trừ (-) 1/8 thiết vận xa M113 của Đại uý Tánh,đại đội trinh sát của trung đoàn mà phân nửa đã hoạt động bên ngoài tìm tin tức,một trung đội pháo binh 105 ly (TĐ 231PB),một trung đội PB155 ly thuộc tiểu đoàn 230 PB và một ít bệnh binh của Tiểu đoàn 2/53BB.
Thám sát xong nhận thấy không có đủ thời gian,việc di chuyển dời lại sáng hôm sau (9/3/75). Nào ngờ,khoảng năm giờ sáng-trước giờ quân VNCH chuẩn bị di chuyển vào căn cứ Daksak như dự định, Cộng quân bắt đầu pháo ào ạt rồi sau đó tấn công biển người vào các đơn vị VNCH đang trú đóng .
Đáng tiếc thay những đợt pháo đầu tiên lại trúng ngay vào bộ chỉ huy nhẹ của Trung tá Trần Nguyên Khoa. Dù ông là một sĩ quan giỏi,lanh lợi,đã từng được thăng cấp tại mặt trận nhưng vì nơi đóng quân hiện tại là một căn cứ dã chiến hầm hố không được kiên cố lắm nên không chịu nổi sức công phá của các loại pháo Cộng quân ,đặc biệt pháo 130 ly. Cầm cự không lâu,hơn phân nửa số thiết vận xa bão vệ bộ chỉ huy nhẹ bị tê liệt,hầm chỉ huy của Trung tá Khoa bị sập, Đại uý Bùi Minh Ngọc sĩ quan liên lạc pháo binh của Trung đoàn 53 BB bị thương nặng và chết ngay sau đó,Trung tá Trần Nguyên Khoa bị thương ở sau ót và cánh tay trái gảy gần đứt lìa được lính pháo binh dìu ra khỏi căn cứ nhưng rồi bị bắt làm tù binh .
Chi khu Đức Lập gần đó cũng bị pháo và tấn công tơi bời cùng một lúc nhưng nhờ hầm hố kiên cố cộng với sự gan lì,mưu lược của Trung tá Quận trưởng Nguyễn Cao Vực (K13ĐL), Cộng quân không làm gì được,đành bỏ đầy xác ngoài bờ rào quận.
Cùng lúc tại căn cứ Núi Lửa cách chi khu Đức Lập về phía Tây chừng sáu cây số, nơi trung đội pháo binh 105 ly của Trung úy Nguyễn Văn Quý đóng,được bảo vệ bởi đại đội chỉ huy thuộc Tiểu đoàn 261 ĐPQ/Quảng Đức (các đại đội tác chiến hoạt động bên ngoài) của Thiếu tá Bùi Ngọc Long cũng bị pháo khủng khiếp.
Cộng quân đồng loạt tấn công ba nơi trên cùng một lúc với những cơn mưa pháo tới tấp khiến QLVNCH phòng thủ , không thể yễm trợ hổ tương nhau được. Chúng đã áp dụng tiền pháo hậu xung biển người trong trận này rất hiệu quả .
Trên chiếc trực thăng tăng phái từ Phi đoàn 235 trực thăng Pleiku, Đại tá Nghìn bay về hướng Đức Lập.
Nhưng không thấy Trung úy Qúy tại căn cứ Núi Lửa trả lời. Bên tần số bộ binh bảo vệ trung đội pháo binh 105 ly cũng không liên lạc được.
Bay gần tới căn cứ Núi Lửa cũng không thấy hồi âm mà chỉ thấy một làn khói trắng từ căn cứ bốc lên.Làn khói đó chính địch đã đánh dấu cho phe chúng CS biết đã chiếm được mục tiêu Núi Lửa.
Thấy làn khói bốc lên ,Đại tá Nghìn và chúng tôi nhìn nhau không ai nói gì ... ngoài sự ngậm ngùi thương xót số phận quân mình,thuộc cấp của mình và chỉ còn có cách báo cáo lên thượng cấp và xin tăng viện từ Sư Đoàn 23BB và Quân đoàn II.
Tại vòng đai phòng thủ Chi khu Đức Lập của Trung tá Nguyễn Cao Vực, dù không được yễm trợ của quân bạn vẫn cầm cự với Cộng quân .
Đại tá Nghìn tỉnh trưởng vẫn bay vòng vòng rất thấp trên khu vực quận Đức Lập đến trưa , để hướng dẫn,trấn an và khuyến khích Trung tá Vực và binh sĩ VNCH cố gắng phòng thủ chờ quân tiếp viện.
Xa xa đằng kia,cũng tại vùng trời Đức Lập,Trung tá Võ Ân (K12 TĐ),Trung đoàn trưởng Trung đoàn 53BB cũng đang bay tìm quân của bộ chỉ huy nhẹ trung đoàn 53 BB đang thất lạc.
Tình hình sao khác với những lần trước, mỗi khi bị địch tấn công mạnh,ngoài lực lượng pháo binh sẵn có,phi cơ yễm trợ đủ loại bay đầy trời .
Lần này,mấy ngày nay vùng trời Đức Lập phẵng lặng,vắng vẻ làm sao! Tàu bay , tàu bò biến đâu cả ? Ngoài hai chiếc trực thăng chỉ huy nói trên.
Trong khi đó tại Ngã ba Dakson cách căn cứ Núi Lửa chừng tám cây số về hướng Tây do Tiểu đoàn 2/53 BB của Đại úy Nguyễn Tiên (kII TĐ vừa thay thế thiếu tá Võ Đức Lai) và một trung đội pháo binh 105ly đóng quân,không thấy giao tranh ,nhưng không hiểu tại sao không liên lạc được với họ trên mặt đất .
Quá đau lòng trước sự thất thủ của quân bạn gần đó không được yễm trợ nên Đại tá Nghìn quay về Trung tâm Hành quân Tiểu khu và sau bay trở lại hướng Dakson.
Trực thăng bay vòng nhiều lần trên vùng này,càng lúc càng thấp để cố gắng liên lạc và quan sát tình hình.
Tiểu đoàn 2/53BB vẫn đang tư thế bố trí sẵn sàng chiến đấu ... chiếc trực thăng tìm cách đáp xuống.
Phi công bay thêm mấy vòng để xem hướng nào thuận tiện và an toàn,rồi ... đột nhiên nhào xuống rất nhanh trông như chú diều hâu đang xà xuống gắp mồi. Đang tư thế sắp đậu,bổng nhiên nhiều loạt pháo Cộng quân rớt cạnh máy bay, khiến phi công cho trực thăng lướt về phía trước cất cánh lên lại, xém đụng rừng cây trước mặt.
Một phen xém chết đã qua! Anh quay lại nhìn tôi với nét mặt căng thẳng . Anh phi công này rất lanh lợi và bình tĩnh,nếu không thì cả máy bay trực thăng không chết vì pháo CS cũng chết vì các cành cây.
Sau đó , không thể nào liên lạc được với Tiểu đoàn 2/53BB được nữa .
Ngày thứ nhất trôi qua,ngày thứ hai trông chờ quân ta tăng viện như cấp trên đã định .
Bất hạnh thay!ngày thứ hai đó lại là ngày thất vọng nhất khi Cộng quân tấn công thẳng vào thị xã Ban Mê Thuột và phi trường Phụng Dực.
Riêng các lực lượng khác của QLVNCH đồn trú tại Quảng Đức đều bị CS cầm chân, luôn trực chiến đối địch , không thể nào lấy đi giúp Đức Lập được.
Càng chờ đợi,sự tổn thất càng tăng lên trước những loạt pháo đủ cở cuả địch; mặt khác không còn trông chờ vào sự tăng viện của quân bạn được nữa ,Trung tá Vực cùng binh sĩ thuộc cấp đành rút khỏi quận,băng rừng về căn cứ Đạo Trung ,cách Quảng Đức trên 15 cây số mấy ngày sau và được trực thăng đón về Tiểu khu Quảng Đức - Gia Nghĩa .
Tỉnh có ba quận:Kiến Đức, Đức Lập,Khiêm Đức (Gia Nghĩa) và chi khu biệt lập Đức Xuyên. Dân chúng hầu hết là người Thượng sống về nghề làm rẫy và săn bắn thú rừng,còn lại là người Kinh,hầu hết là gia đình quân nhân,công chức và dân buôn từ miền xuôi lên. Đặc biệt quận Đức Lập nằm về hướng Bắc của tỉnh Quảng Đức,giáp với tỉnh Darlac - Ban mê thuột,đất đai màu mỡ,dân chúng phần nhiều là người Miền Trung di cư vào lập nghiệp từ năm 1954,sau ngày chia đôi đất nước,sống về nghề trồng trà và café rất thịnh vượng.
Quảng Đức là một tỉnh nhỏ và nằm sát ranh giới Campuchia-hành lang xâm nhập của quân CS-nên chịu áp lực của Cộng quân rất nặng nề.
Từ năm 1972, Quốc lộ 14 nằm song song và sát với ranh giới Miên Việt xuyên qua ba tỉnh Phước Long,Quảng Đức, Ban mê thuột bị gián đoạn giữa ranh giới Phước Long và Quảng Đức. Vì vậy Quảng Đức chỉ còn sử dụng được đoạn đường bộ duy nhất từ Bu binh xuyên qua thị xã Gia Nghĩa đi Ban mê thuột mà thôi. Tỉnh Phước Long rơi vào tay CS đầu năm 1975 (6-1-1975).
Trận đánh Chi Khu Đức Lập 9-3-1975 .
Theo tin tình báo cũng như tài liệu thu được tại chỗ do pháo binh bắn quấy rối và hệ thống điện tử chung quanh chi khu Đức Lập cho biết:
sư đoàn 968 tân lập cùng sư đoàn 10 CS có thể sắp tấn công Ban mê thuột ,Tiểu khu trưởng Tiểu khu Quảng Đức, Đại tá Phạm Văn Nghìn đã xin thêm quân phòng thủ quận Đức Lập nhưng chưa được.Sáng ngày thứ bảy (8/3/75), Đại tá Nghìn đáp trực thăng ra quận Đức Lập có gặp Đại tá Vũ Thế Quang-Tư Lệnh Phó sư đoàn 23 Bộ Binh(BB)-cũng đến đây thị sát tình hình. Đại tá Nghìn chỉ thị Trung tá Trần Nguyên Khoa (k18ĐL)-Trung đoàn phó Trung đoàn 53 BB-đang chỉ huy trung đoàn trừ đóng gần chi khu Đức Lập phải dời bộ chỉ huy nhẹ của ông cùng các đơn vị bảo vệ vào căn cứ Daksak-một căn cứ thật kiên cố do Lực lượng đặc biệt Mỹ để lại-cách vị trí đóng quân hiện tại chừng ba cây số. Hiện trung đoàn 53 BB trừ đang được tăng phái cho Tiểu khu Quảng Đức.
Nói là Trung đoàn trừ chứ thực sự quân phòng thủ tại bộ chỉ huy nhẹ này chỉ có một chi đoàn trừ (-) 1/8 thiết vận xa M113 của Đại uý Tánh,đại đội trinh sát của trung đoàn mà phân nửa đã hoạt động bên ngoài tìm tin tức,một trung đội pháo binh 105 ly (TĐ 231PB),một trung đội PB155 ly thuộc tiểu đoàn 230 PB và một ít bệnh binh của Tiểu đoàn 2/53BB.
Thám sát xong nhận thấy không có đủ thời gian,việc di chuyển dời lại sáng hôm sau (9/3/75). Nào ngờ,khoảng năm giờ sáng-trước giờ quân VNCH chuẩn bị di chuyển vào căn cứ Daksak như dự định, Cộng quân bắt đầu pháo ào ạt rồi sau đó tấn công biển người vào các đơn vị VNCH đang trú đóng .
Đáng tiếc thay những đợt pháo đầu tiên lại trúng ngay vào bộ chỉ huy nhẹ của Trung tá Trần Nguyên Khoa. Dù ông là một sĩ quan giỏi,lanh lợi,đã từng được thăng cấp tại mặt trận nhưng vì nơi đóng quân hiện tại là một căn cứ dã chiến hầm hố không được kiên cố lắm nên không chịu nổi sức công phá của các loại pháo Cộng quân ,đặc biệt pháo 130 ly. Cầm cự không lâu,hơn phân nửa số thiết vận xa bão vệ bộ chỉ huy nhẹ bị tê liệt,hầm chỉ huy của Trung tá Khoa bị sập, Đại uý Bùi Minh Ngọc sĩ quan liên lạc pháo binh của Trung đoàn 53 BB bị thương nặng và chết ngay sau đó,Trung tá Trần Nguyên Khoa bị thương ở sau ót và cánh tay trái gảy gần đứt lìa được lính pháo binh dìu ra khỏi căn cứ nhưng rồi bị bắt làm tù binh .
Chi khu Đức Lập gần đó cũng bị pháo và tấn công tơi bời cùng một lúc nhưng nhờ hầm hố kiên cố cộng với sự gan lì,mưu lược của Trung tá Quận trưởng Nguyễn Cao Vực (K13ĐL), Cộng quân không làm gì được,đành bỏ đầy xác ngoài bờ rào quận.
Cùng lúc tại căn cứ Núi Lửa cách chi khu Đức Lập về phía Tây chừng sáu cây số, nơi trung đội pháo binh 105 ly của Trung úy Nguyễn Văn Quý đóng,được bảo vệ bởi đại đội chỉ huy thuộc Tiểu đoàn 261 ĐPQ/Quảng Đức (các đại đội tác chiến hoạt động bên ngoài) của Thiếu tá Bùi Ngọc Long cũng bị pháo khủng khiếp.
Cộng quân đồng loạt tấn công ba nơi trên cùng một lúc với những cơn mưa pháo tới tấp khiến QLVNCH phòng thủ , không thể yễm trợ hổ tương nhau được. Chúng đã áp dụng tiền pháo hậu xung biển người trong trận này rất hiệu quả .
Trên chiếc trực thăng tăng phái từ Phi đoàn 235 trực thăng Pleiku, Đại tá Nghìn bay về hướng Đức Lập.
Nhưng không thấy Trung úy Qúy tại căn cứ Núi Lửa trả lời. Bên tần số bộ binh bảo vệ trung đội pháo binh 105 ly cũng không liên lạc được.
Bay gần tới căn cứ Núi Lửa cũng không thấy hồi âm mà chỉ thấy một làn khói trắng từ căn cứ bốc lên.Làn khói đó chính địch đã đánh dấu cho phe chúng CS biết đã chiếm được mục tiêu Núi Lửa.
Thấy làn khói bốc lên ,Đại tá Nghìn và chúng tôi nhìn nhau không ai nói gì ... ngoài sự ngậm ngùi thương xót số phận quân mình,thuộc cấp của mình và chỉ còn có cách báo cáo lên thượng cấp và xin tăng viện từ Sư Đoàn 23BB và Quân đoàn II.
Tại vòng đai phòng thủ Chi khu Đức Lập của Trung tá Nguyễn Cao Vực, dù không được yễm trợ của quân bạn vẫn cầm cự với Cộng quân .
Đại tá Nghìn tỉnh trưởng vẫn bay vòng vòng rất thấp trên khu vực quận Đức Lập đến trưa , để hướng dẫn,trấn an và khuyến khích Trung tá Vực và binh sĩ VNCH cố gắng phòng thủ chờ quân tiếp viện.
Xa xa đằng kia,cũng tại vùng trời Đức Lập,Trung tá Võ Ân (K12 TĐ),Trung đoàn trưởng Trung đoàn 53BB cũng đang bay tìm quân của bộ chỉ huy nhẹ trung đoàn 53 BB đang thất lạc.
Tình hình sao khác với những lần trước, mỗi khi bị địch tấn công mạnh,ngoài lực lượng pháo binh sẵn có,phi cơ yễm trợ đủ loại bay đầy trời .
Lần này,mấy ngày nay vùng trời Đức Lập phẵng lặng,vắng vẻ làm sao! Tàu bay , tàu bò biến đâu cả ? Ngoài hai chiếc trực thăng chỉ huy nói trên.
Trong khi đó tại Ngã ba Dakson cách căn cứ Núi Lửa chừng tám cây số về hướng Tây do Tiểu đoàn 2/53 BB của Đại úy Nguyễn Tiên (kII TĐ vừa thay thế thiếu tá Võ Đức Lai) và một trung đội pháo binh 105ly đóng quân,không thấy giao tranh ,nhưng không hiểu tại sao không liên lạc được với họ trên mặt đất .
Quá đau lòng trước sự thất thủ của quân bạn gần đó không được yễm trợ nên Đại tá Nghìn quay về Trung tâm Hành quân Tiểu khu và sau bay trở lại hướng Dakson.
Trực thăng bay vòng nhiều lần trên vùng này,càng lúc càng thấp để cố gắng liên lạc và quan sát tình hình.
Tiểu đoàn 2/53BB vẫn đang tư thế bố trí sẵn sàng chiến đấu ... chiếc trực thăng tìm cách đáp xuống.
Phi công bay thêm mấy vòng để xem hướng nào thuận tiện và an toàn,rồi ... đột nhiên nhào xuống rất nhanh trông như chú diều hâu đang xà xuống gắp mồi. Đang tư thế sắp đậu,bổng nhiên nhiều loạt pháo Cộng quân rớt cạnh máy bay, khiến phi công cho trực thăng lướt về phía trước cất cánh lên lại, xém đụng rừng cây trước mặt.
Một phen xém chết đã qua! Anh quay lại nhìn tôi với nét mặt căng thẳng . Anh phi công này rất lanh lợi và bình tĩnh,nếu không thì cả máy bay trực thăng không chết vì pháo CS cũng chết vì các cành cây.
Sau đó , không thể nào liên lạc được với Tiểu đoàn 2/53BB được nữa .
Ngày thứ nhất trôi qua,ngày thứ hai trông chờ quân ta tăng viện như cấp trên đã định .
Bất hạnh thay!ngày thứ hai đó lại là ngày thất vọng nhất khi Cộng quân tấn công thẳng vào thị xã Ban Mê Thuột và phi trường Phụng Dực.
Riêng các lực lượng khác của QLVNCH đồn trú tại Quảng Đức đều bị CS cầm chân, luôn trực chiến đối địch , không thể nào lấy đi giúp Đức Lập được.
Càng chờ đợi,sự tổn thất càng tăng lên trước những loạt pháo đủ cở cuả địch; mặt khác không còn trông chờ vào sự tăng viện của quân bạn được nữa ,Trung tá Vực cùng binh sĩ thuộc cấp đành rút khỏi quận,băng rừng về căn cứ Đạo Trung ,cách Quảng Đức trên 15 cây số mấy ngày sau và được trực thăng đón về Tiểu khu Quảng Đức - Gia Nghĩa .
Gửi ý kiến của bạn
